In het kader van goede voornemens zijn er veel mensen die een poging doen om een steentje bij te dragen aan het klimaat door duurzamer te leven.
Zeker dit jaar, nu de enorme bosbranden in Australië vol in het nieuws zijn en steeds meer wetenschappers claimen dat die bosbranden een gevolg zijn van klimaatverandering.
De intentie om te veranderen is er, de motivatie in veel gevallen ook, maar uiteindelijk is het netto-effect van iemands ‘verandering’ vaak relatief klein. Waarom is dat eigenlijk?
Onderzoek naar duurzame gedragsverandering
Helaas is er niet één oplossing voor het antwoord op die vraag. Het is niet voor niets dat er veel onderzoek gedaan wordt naar gedrag en dat er veel discussie is in de wereld van de gedragswetenschappen.
De mens is en blijft een ingewikkeld organisme en de motivaties voor het vertonen van onze gedragingen, daar kunnen we nog veel over leren.
Een leuk onderzoek dat gedaan is in een wijk naar energiebesparing, werd een paar jaar geleden al gedaan.
Nadat het energieverbruik in de wijk een tijd gemonitord was, kregen alle deelnemers inzicht in hun eigen maandelijks gebruik én in dat van hun buren met eenzelfde gezinssamenstelling.
De gezinnen die het net iets slechter deden dan het gemiddelde, gingen zuiniger leven en bespaarden zo energie én geld. Echter, er gebeurde nog iets anders.
Iets dat de wetenschappers in eerste instantie niet verwacht hadden: de gezinnen die het heel erg goed deden, gingen meer energie verbruiken.
En dat is toch wel gek. Je zou denken dat iemand die van nature al iets goeds doet, dat gewoon doorzet. Echter, dat is dus niet altijd het geval. Dit komt omdat mensen (onbewust) graag rond het gemiddelde hangen.
Dit noemen ze ook wel The Magnetic Middle. En dat beïnvloedt dus bijvoorbeeld hoeveel impact een wijk in totaliteit maakt op de hoeveel energie die er bespaard wordt.
Het Moral Credit Bias fenomeen
Een ander bekend fenomeen dat beïnvloedt hoeveel impact iemands verandering daadwerkelijk is, wordt ook wel de Moral Credit Bias genoemd.
Als mensen een paar goede daden hebben verricht, vinden ze al snel dat ze wat meer ruimte hebben en dus extra kunnen doorhalen aan de andere kant.
Dus iemand die als goede voornemen bijvoorbeeld vier dagen in de week vegetarisch gaat eten (en op die manier een minder grote voetafdruk heeft), staat zichzelf dan ineens toe om soms met de auto naar werk te gaan.
Of iemand die elke dag met het openbaar vervoer of de fiets naar werk gaat, besluit dit goede gedrag te belonen door voor een weekje vakantie naar Barcelona te vliegen.
In plaats van dat mensen de besparingen opstapelen, gaan ze het goede gedrag compenseren met minder goed gedrag.
De intentie en motivatie om iets te veranderen, is een eerste stap. Een hele goede eerste stap. Alleen moet het moeilijkste dan nog komen: langdurige verandering zodat we samen impact kunnen maken.
