Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op de website van het Het Financieele Dagblad

Om klimaatdoelen te halen, wil het kabinet dat grote werkgevers de emissies van woon-werkverkeer en zakelijke reizen van hun werknemers gaan bijhouden. Bedrijven vrezen voor extra lastendruk. ‘Wat is dit voor een waardeloze nieuwe maatregel.’

In het kort

• Werkgevers moeten de uitstoot van werkgerelateerd verkeer gaan meten.
• Dat kan ertoe leiden dat werknemers moeten zeggen in welke auto zij rijden.
• De kans is groot dat een nieuw kabinet instemt met de klimaatmaatregel.
• Tot 2030 moet de uitstoot van werkverkeer met 1 miljoen ton CO₂ zakken.

Werkgever moet straks CO₂-uitstoot reizende werknemer bijhouden

Een nieuwe klimaatmaatregel eist van grote werkgevers dat zij de CO₂-uitstoot meten die werknemers veroorzaken bij reizen voor en naar het werk. Het nieuwe kabinet wil deze emissies in kaart brengen en normeren om klimaatdoelen te halen. Voor werkgevers dreigt extra papierwerk.

Het zal ertoe leiden dat bedrijven met meer dan 100 werknemers moeten bijhouden hoe een werknemer reist: met het openbaar vervoer, de fiets of met de auto. Ook kan het noodzakelijk zijn uit te zoeken in wat voor soort auto de werknemer reist, niet iedere wagen heeft immers dezelfde CO₂-uitstoot.

Eigenlijk had de regeling per 1 januari 2022 in moeten gaan, maar omdat de kabinetsformatie zo lang heeft geduurd, heeft de nieuwe regering er nog niet mee kunnen instemmen. De verwachting is dat Rutte IV alsnog snel akkoord gaat, want om het nieuwe aangescherpte klimaatdoel van 60% minder broeikasgassen in 2030 te halen is veel CO₂-reductie nodig.

Met meer dan 100 werknemers

De regeling treft zo’n zevenduizend bedrijven, maar slechts weinigen lijken op de hoogte van de nieuwe maatregel. Bovag, de brancheorganisatie van autodealers, vreest voor extra lastendruk voor bedrijven. ‘Wat is nou daadwerkelijk het effect van deze maatregel? Zakt de uitstoot hierdoor? Als werkgever moet je enorm veel gaan bijhouden, dus laten we eerst onderzoeken of dit effectief is’, zegt een woordvoerder.

De afspraak volgt uit het in 2019 gesloten Klimaatakkoord, waarin maatregelen staan om de CO₂-uitstoot in Nederland te verminderen. Reizen van en naar het werk (woon-werkverkeer) en reizen die een werknemer voor de baas moet maken (zakelijke reizen), zijn verantwoordelijk voor bijna de helft van alle mobiliteitsuitstoot in Nederland. De mobiliteitssector stootte in 2019, voordat thuiswerken door corona normaal werd, 35 miljoen ton CO₂ uit, bijna 20% van de totale uitstoot dat jaar, blijkt uit cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving.

De eerste paar jaren moeten bedrijven de uitstoot enkel meten, maar vanaf 2026 wil het kabinet een norm voor CO₂-uitstoot opleggen voor zakelijke reizen. Dit moet leiden tot meer reizen per trein, bus, fiets en elektrische auto’s. Later volgt mogelijk een norm voor woon-werkverkeer, zo staat in de concepttekst van de regeling. Regionale omgevingsdiensten moeten bedrijven hierop controleren. Of dat lukt is de vraag, want al eerder faalden de diensten in handhaving op klimaatmaatregelen voor bedrijven, schreef het FD in 2019.

Slecht voorbereid

Werkgeversorganisatie VNO-NCW staat ‘constructief’ tegenover de regeling, al mag die niet de privacy van werknemers schenden of leiden tot een grote administratieve druk voor werkgevers, zo laat een woordvoerder weten.

Hugo Houppermans, directeur van Anders Reizen, denkt dat bedrijven slecht voorbereid zijn. ‘Veel werkgevers voelen zich nog niet verantwoordelijk voor het bijhouden en terugdringen van de verkeersemissies van werknemers, maar toch ligt daar voor hen een belangrijke rol’.

Houppermans leidt een samenwerking van zeventig grote werkgevers, waaronder pensioenfonds PGB en verzekeraar ASR, die al wel een duurzaam mobiliteitsbeleid voeren. Hij meent dat het voor werkgevers haalbaar is om in kaart te brengen hoe een werknemer voor zijn werk reist en hoeveel uitstoot dat veroorzaakt, door gegevens over de manier van reizen mee te nemen wanneer iemand zijn reiskosten declareert. Het gemakkelijkste is om werknemers te laten aangeven met welk vervoersmiddel ze komen, maar omwille van de privacy kan een werkgever ook met gemiddelden van het Centraal Bureau voor de Statistiek rekenen, aldus Houppermans.

Bovag denkt juist dat de maatregel niet uitvoerbaar is. ‘Wij hebben ook onze handtekening onder het Klimaatakkoord gezet, maar een klimaatmaatregel moet wel werkbaar zijn en dat is het nu niet’, zegt een woordvoerder. Serge van den Berg, oprichter van Fynch Mobility, een softwarebedrijf dat voor werkgevers reizen van werknemers bijhoudt, merkt irritatie: ‘Veel bedrijven denken: wat is dit voor een waardeloze nieuwe maatregel, moet ik weer allerlei data bijhouden en aanleveren’,

Privacy waarborgen